Ċirkulari 7/12
Ċirkulari lill-Istazzjonijiet Kollha tax-Xandir
Jumejn ta’ Silenzju
Infakkarkom li nhar il-Ġimgħa 9 u s-Sibt 10 ta’ Marzu huma ġranet ta’ silenzju u allura kull stazzjon għandu l-obbligu li jsegwi Artikli 5 u 6 tad-direttiva tal-Awtorità tax-Xandir dwar l-Elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali. Qed nerġa’ nehmeż kopja ta’ dawn l-artikli ma’ din iċ-ċirkulari.
Għall-finijiet ta’ kjarifika, l-Awtorità tħoss li għandha tiċċara li l-limitazzjoni fuq ix-xandir f’dawn il-jumejn tas-silenzju huwa marbut mal-kampanja tal-Kunsilli Lokali u affarijiet relatati b’mod dirett mal-Kunsilli Lokali u l-lokalitajiet li fihom se ssir l-elezzjoni għall-kunsilli lokali.
Waqt dawn il-jumejn m’għandhomx jixxandru promos dwar programmi li se jiddiskutu r-riżultati tal-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali. Dawn jistgħu jibdew jixxandru biss wara li jkunu għalqu l-postijiet kollha tal-votazzjoni fil-lokalitajiet f’Malta u Għawdex.
Pierre Cassar
Kap Eżekuttiv
L-Erbgħa, 7 ta’ Marzu 2012
Regolamenti li l-istazzjonijiet tax-xandir iridu jobdu matul il-ġurnata qabel l-elezzjonijiet u dakinhar tal-votazzjoni.
5. (1) Matul il-jum qabel l-elezzjonijiet u dakinhar tal-votazzjoni (minn issa ‘l quddiem magħruf bħala “il-kampanja ta’ żmien is-skiet”), ma jista’ jsir ebda xorta ta’ xandir li b’xi mod jista’ jinfluwenza l-votanti.
(2) Bla ebda preġudizzju għas-sub-artiklu (1) ta’ dan l-artiklu, matul il-kampanja ta’ żmien is-skiet ser jidħlu fis-seħħ dawn ir-regolamenti:
(i) għandhom jiġu evitati sitwazzjonijiet minn stazzjonijiet tax-xandir li matul il-perijodu ta’ żmien is-skiet ikunu trasmessi programmi li jistgħu raġonevolment jiġu interpretati li qed jixxandru bil-ħsieb li jinfluwenzaw il-votanti;
(ii) trid tieqaf kull xorta ta’ preżentazzjoni mix-xandir tal-partiti politiċi, kandidati u ta’ movimenti u organizzazzjonijiet oħra li għandha x’taqsam mal-elezzjonijiet;
(iii) l-istazzjonijiet tax-xandir ma jxandrux tagħrif, dikjarazzjonijiet, stqarrijiet tal-Gvern lill-istampa u lix-xandir, kif ukoll dawk tal-Oppożizzjoni, tal-kandidati, tal-politiċi, tal-partiti politiċi u ta’ organizzazzjonijiet u movimenti li għandhom x’jaqsmu mal-elezzjonijiet, u kull xorta ta’ xandir ieħor li bil-miftuħ jew bil-moħbi għandu natura politika, għandu kontenut politiku jew li jista’ b’xi mod jinfluwenza d-deċiżjoni tal-votanti. Lanqas ma jistgħu jixxandru reklami informattivi mtellgħa minn entitajiet pubbliċi, inkluż Public Service Announcements, sakemm dawn ma jkunux ta’ interess ġenerali u ta’ natura urġenti;
(iv) dan li ġej ma jistax isir:
- propaganda,
- tagħrif li għandu x’jaqsam mal-kampanja elettorali, u
- avviżi maħsuba għall-preżentazzjoni ta’ programmi, logos, mottos u simboli ta’ partit politiku u ta’ kandidat;
(v) ma tistax issir kull xorta ta’ preżentazzjoni fix-xandir li b’xi mod hi dwar il-kampanja elettorali (bħalma huma preżentazzjonijiet, propaganda politika, programmi ta’ diskussjoni, intervisti, eċċ);
(vi) fir-rapporti dwar il-votazzjoni u attivitajiet oħra dwar l-elezzjonijiet, l-istazzjonijiet jitħallew ixandru bil-prudenza kollha tagħrif dwar fatti li jkollhom valur ta’ aħbar evidenti bħal ksur li seta’ sar fil-proċeduri tal-votazzjoni kif ukoll dwar xi inċidenti li jinqalgħu fil-post tal-votazzjoni jew barra u wkoll dikjarazzjonijiet uffiċjali dwar kif inhi sejra l-votazzjoni hekk kif dawn joħorġu minn ħin għall-ieħor mill-Kummissjoni Elettorali, basta li ma tkunx aħbar maħruġa mill-partiti politiċi jew mill-kandidati nfushom jew aħbar ipprovokata jew ġenerata mill-partiti politiċi jew mill-kandidati għall-gwadann politiku.
(vii) Stazzjonijiet ma jistgħux ixandru stejjer li jkunu qed jidhru fuq siti elettronici li jmorru kontra r-regolamenti tal-jumejn tas-silenzju, anki jekk l-istess siti ikunu operati mill-partiti politiċi.
(3) Jistgħu jixxandru dikjarazzjonijiet u stqarrijiet dwar xi inċidenti msemmija f’paragrafu (vi) ta’ sub-artiklu (2) ta’ dan l-artiklu li joħorġu matul il-kampanja ta’ żmien is-skiet meta jkunu għalqu l-postijiet kollha tal-votazzjoni.
(4) Għall-għan ta’ dan l-artiklu:-
"propaganda" favur jew kontra tfisser kull xorta ta’ preżentazzjoni ta’ xandir li għandha x’taqsam b’xi mod mal-kampanja elettorali. Propaganda tinkludi wkoll kull preżentazzjoni fuq il-mezzi kollha tax-xandir ta’ kandidati, simboli, sinjali jew għeliem oħra u materjal propagandistiku ta’ partiti politiċi u movimenti u organizzazzjonijiet li għandhom x’jaqsmu mal-elezzjonijiet;
"tagħrif li għandu x’jaqsam ma’ kampanja elettorali" tfisser ġabriet ta’ aħbarijiet u programmi oħra li jagħtu:
- tagħrif dwar kull xorta ta’ ħidma ta’ propaganda li saret qabel ma waslet biex tibda l-kampanja ta’ żmien is-skiet;
- dikjarazzjonijiet u stqarrijiet tal-partiti politiċi, kandidati u organizzazzjonijiet u movimenti li għandhom x’jaqsmu mal-elezzjonijiet;
- tagħrif dwar x’jagħmlu dawk li għandhom funzjoni fl-uffiċji tal-Gvern u l-uffiċjali li għandhom x’jaqsmu mal-kampanja tal-elezzjonijiet (ftuħ ta’ bini ġdid u affarijiet tal-infrastruttura, varar ta’ proġetti, riżultati u kisbiet, jew bħala rapporti f’xandiriet regolari jew speċjali, eċċ.);
"avviżi maħsuba biex jidhru fi programmi, logos, mottos u simboli/għeliem ta’ partit politiku, kandidat, moviment u organizzazzjoni oħra li għandhom x’jaqsmu mal-elezzjonijiet” tfisser kull xorta ta’ propaganda politika (avviżi, stqarrijiet, reklamar politiku, rekordings jew siltiet minn xi rekordings ta’ ġemgħat ta’ nies u dehriet oħra fil-pubbliku ta’ dawk li qed jieħdu sehem fil-kampanja tal-elezzjonijiet).
(5) Mingħajr preġudizzju għal dak li jingħad fis-subartikoli preċedenti ta’ dan l-artikolu, l-ebda stazzjon m’għandu jxandar materjal dwar l-elezzjonijiet matul il-perijodu ta’ żmien is-skiet. Dan japplika għal kull programm tat-televiżjoni u radju, inkluż l-aħbarijiet.
(6) F’jum il-votazzjoni hu permess li jixxandar dan li ġej:
i) l-andament tal-votazzjoni, jiġifieri informazzjoni dwar kemm ivvutaw nies u informazzjoni dwar x’ikun qed jiġri fil-postijiet tal-votazzjoni;
ii) kull meta jissemmew il-kandidati tal-elezzjonijiet, l-istazzjonijiet tal-partiti politiċi (NET TV, Radio 101, One Radio, u One) għandhom isemmu l-ewwel il-kandidati tal-partit rispettiv tagħhom, imbagħad jissemmew il-kumplament tal-kandidati skont il-polza tal-vot; u l-istazzjonijiet l-oħra kollha li jagħżlu li jsemmu l-kandidati tal-elezzjonijiet għandhom isemmuhom fl-ordni li jidhru fih fil-polza tal-vot;
iii) jistgħu jidhru biss fuq l-istazzjonijiet ir-rappreżentanti tal-partiti segwenti: PL - Mexxej u żewġ Deputati Mexxejja; PN - Kap, Viċi Kap u Segretarju Ġenerali; AD – Chairperson u Deputat Chairperson. Dawn iridu jidhru biss dieħlin jivvutaw u jixħtu l-vot. Bl-ebda mod m’għandhom jixxandru kummenti tagħhom fuq il-mezzi tax-xandir sa l-għeluq tal-votazzjoni. Dan jinkludi wkoll kull kumment li l-uffiċjali tal-partiti jistgħu jagħmlu quddiem il-post tal-votazzjoni hekk kif ikunu għadhom kemm ivvutaw;
iv) l-istazzjonijiet ma jistgħu jwasslu l-ebda messaġġ li jista’ jwassal biex jinfluwenza l-votant. Barra minn hekk m’għandhom l-anqas iħeġġu lin-nies biex imorru jivvutaw jew biex ma jmorrux jivvutaw.
Stħarriġ tal-Opinjoni Pubblika.
6. L-Awtorità tirreferi wkoll għal Ħtiġijiet dwar Standards u Prattika tal-2007 dwar id-Diversi Tipi ta’ Stħarriġ tal-Opinjoni Pubblika Mxandra fuq is-Servizzi ta’ Radju u Televiżjoni li għandhom dispożizzjonijiet relatati mal-elezzjonijiet. Kopja ta’ dawn il-Ħtiġijiet hija mehmuża ma’ din id-Direttiva. Ma jista’ jsir l-ebda xandir ta’ opinjoni pubblika dwar l-elezzjonijiet mit-Tnejn 5 ta’ Marzu 2012 sal-għeluq tal-votazzjoni tas-Sibt 10 ta’ Marzu 2012.