Ċirkulari 8/17
Ċirkulari lill-istazzjonijiet tat-televiżjoni
Reklamar, inkluż Tqegħid tal-Prodott, Sponsorships u Telebejgħ
Bi tħejjija għall-programmi tal-iskedi tal-Ħarifa u tax-Xitwa, l-Awtorità tfakkar lill-istazzjonijiet tat-televiżjoni dwar interpretazzjonijiet u kjarifiki tal-leġislazzjoni. Din iċ-ċirkolari hija intenzjonata li tgħin lill-istazzjonijiet ikunu konformi mal-liġi u tipprova wkoll tispjega xi interpretazzjonijiet u anki diffikultajiet li minn żmien għal żmien jinqalgħu mill-istazzjonijiet. Din iċ-ċirkolari tgħodd ukoll għal kull ġeneru ta’ programmi, inkluż anki promozzjonijiet ta’ programmi, iżda se tkun qed tiffoka speċifikament fuq leġislazzjoni li tirrigwardja reklamar, inkluż tqegħid ta’ prodott u sponsorship.
It-Tqegħid tal-Prodott (Product placement)
Tajjeb li wieħed iżomm f’moħħu li, per prinċipju, it-tqegħid tal-prodott huwa pprojbit iżda huwa permissibbli biss f’ġeneri partikolari ta’ programmi: drama, light entertainment u sports jew programmi sportivi. Madankollu, kull ġeneru ta’ programm, inkluż dawn it-tliet ġeneri indikati hawn fuq, m’għandhomx jagħtu prominenza mhux dovuta lill-prodott in kwistjoni u għaldaqstant l-undue exposure għadha fis-seħħ u mhijiex permissibbli fi kwalunkwe programm.
Fi programmi ta’ ġrajjiet kurrenti, mhuwiex permissibbli li jkun hemm tqegħid ta’ prodott ħlief għal dawk il-prodotti speċifiċi biss li jkunu qed jgħinu fil-produzzjoni bħal per eżempju laptop.
Fi programmi ta’ magazine, l-irkejjen informattivi għandhom ikunu ħielsa mit-tqegħid ta’ prodott u l-istazzjonijiet għandhom jiżguraw li f’dawn l-irkejjen ma jkun hemm l-ebda prodott, inkluż uniformijiet tal-mistiedna jew kummenti mill-preżentaturi li fihom jindikaw il-prodott jew il-kumpannija minn fejn ikunu ġejjin. Lanqas m’għandhom jintwerew prodotti f’forma ta’ tqegħid ta’ prodott biex tingħata xi tip ta’ informazzjoni dwar il-prodott. Ma jista’ jkun hemm l-ebda referenza, kemm viżiva kif ukoll bid-diskors, li tingħad waqt din l-intervista informattiva.
Fi programmi ta’ lifestyle jew reviews, importanti wkoll li l-istazzjonijiet jaraw li t-tqegħid tal-prodott ma jkunx qed iservi biss biex wieħed jagħmel reklam. Dan għaliex meta qed jintuża t-tqegħid tal-prodott ma jistax ikun hemm referenzi ta’ karatteristiċi pożittivi jew isiru referenzi promozzjonali għall-prodott.
Fil-kuntest ta’ tqegħid tal-prodott infakkar fil-provvediment fil-liġi li t-telespetatturi għandhom ikunu mgħarrfa permezz ta’ avviż li dan il-programm jinkludi prodotti kummerċjali. Dan l-avviż għandu jittella’ f’kull programm b’dawn iċ-ċirkostanzi :-
f’xogħlijiet ċinematografiċi, f’films u f’sensiliet magħmulin għal servizzi tal-mezzi awdjoviżivi, fi programmi sportivi u fi programmi ta’ divertiment leġġer; jew
fejn ma jkun hemm l-ebda ħlas iżda biss il-forniment ta’ ċerti prodotti jew servizzi mingħajr ħlas, bħall-armar ta’ produzzjoni u l-premjijiet, bil-ħsieb tal-inklużjoni tagħhom fi programm.
L-Awtorità qed tinnota wkoll li fil-promozzjonijiet tal-programmi tat-televiżjoni (programme promotions) l-istazzjonijiet qed jagħmlu użu minn tqegħid tal-prodott waqt din il-promotion. L-Awtorità tagħraf li, filwaqt li t-tqegħid tal-prodott jista’ jkun permissibbli fil-programm li jkun qed jiġi promoss, mhijiex se tħalli li t-tqegħid tal-prodott jintuża fil-promozzjoni. Dan għaliex il-promozzjoni qed tagħti biss lok biex jitkompla jissaħħaħ il-kunċett tat-tqegħid ta’ prodott u jkompli jingħata exposure lill-prodott li jkun qed jiġi imxandar. F’każ fejn fi programme promotions ta’ programmi tar-radju jintuża t-tqegħid tal-prodott, dan jingħadd mat-12-il minuta ta’ reklamar għaliex il-pjattaforma li fuqu qed jixxandru dawn il-programmi, lanqas huwa possibbli li jintuża tqegħid tal-prodott u allura l-istazzjon qed jagħmel użu minn dan it-tip ta’ metodu sempliċiment u unikament biss għal reklamar.
Din iċ-ċirkulari tfakkar ukoll lill-istazzjonijiet li l-ġeneri ta’ programmi li mhumiex inklużi f’Artiklu 16 M (2)(a), għandhom aċċess għal tqegħid ta’ prodott limitat fis-sens li l-prodott irid jintuża fil-produzzjoni u ma jkunx hemm ħlas għalih; għaldaqstant l-interpretazzjoni tal-Awtorità hija li ma jistax ikun hemm sponsorship fil-programm ta’ dak il-prodott li qed jintuża bħala tqegħid tal-prodott. Il-prodott qiegħed hemm biss biex iservi għall-produzzjoni tal-programm u mhux bi skambju ta’ ħlas. Dan kif kien komunikat ukoll waqt seminar li kien sar mill-Awtorità f’Novembru 2016.
Użu ta’ Pop Ups
L-Awtorità qed tinnota wkoll li l-istazzjonijiet qed jagħmlu użu minn metodi differenti ta’ reklamar, b’mod partikolari l-pop ups. Il-pop ups huma inklużi mat-12-il minuta ta’ reklamar iżda ma jistgħux jiġu inklużi waqt rokna informattiva li fiha b’xi mod jista’ jkun hemm assoċjazzjoni bejn il-prodott li jkun qed jissemma fir-rokna informattiva u l-pop up li tkun qed tidher. B’dan il-mod isir reklamar b’ingann. Lanqas ma jista’ jintuża pop up fl-istess ħin li jkun qed ikun hemm placement tal-prodott.
Sponsorships
Din iċ-ċirkulari tfakkar ukoll li l-leġislazzjoni tiddefinixxi sponsorship b’mod li impriżi jisponsorjaw programm jew parti minnu “... bil-ħsieb li tippromwovi isimha, il-marka tal-fabbrika tagħha, l-immaġini tagħha, l-attivitajiet tagħha jew il-prodotti tagħha”, għaldaqstant il-captions tal-isponsor ma jistgħux ikunu f’forma reklamatorja u jista’ jkun hemm biss l-isem u l-logo tal-isponsor mingħajr ebda dettalji oħra. Barra minn hekk l-istazzjonijiet iridu jaraw li l-kontenut informattiv tal-programm ma jiġix influwenzat mill-isponsors tal-programm.
Infakkarkom ukoll li programmi ta’ aħbarijiet u ġrajjiet kurrenti m’għandhomx ikunu sponsorjati. F’każijiet fejn rokna mill-programm hija ta’ ġrajjiet kurrenti, din ir-rokna bl-ebda mod m’għandha tiġi sponsorjata u dan biex ikun konformi ma’ Artiklu 16 L(4) tal-Att dwar ix-Xandir. Kull ringrazzjament li jista’ jsir lill-persuni jew entitatjiet li jagħtu l-kontribut tagħhom fi programmi bħal dawn għandu jingħata biss fil-closing credits. Mhux permess li jintwerew logos ta’ dawn il-kumpanniji waqt is-sigla tal-għeluq. Lanqas ma huwa permess li tintuża l-kelma 'sponsor' jew 'sponsors' fil-credits tal-għeluq (closing credits). Lanqas ma jistgħu l-preżentaturi jirringrazzjaw lill-isponsors personali tagħhom u l-istess għal azjendi li joffru xi rigal lill-mistiedna waqt programmi bħal dawn. Dawn l-entitatjiet għandhom jidhru biss fil-closing credits.
Fi programmi ta’ magazine jew programm li jkun jikkonsisti minn irkejjen informattivi, dawn l-irkejjen ma jistgħux jiġu imwassla minn entità li tkun intrinsikament marbuta mal-informazzjoni li tkun qed tingħata dwarha. Din kienet diġà riflessa f’ċirkulari li ħarġet l-Awtorità fi żmien preċedenti u din il-prassi għandha tibqa’ fis-seħħ. Dan għaliex il-leġislazzjoni titlob li l-kontenut informattiv għandu jibqa’ tali u ma jkunx influwenzat mill-isponsor. L-istazzjon jista’ biss jirringrazzja lill-isponsor fl-aħħar tal-programm.
Infakkarkom ukoll li skont il-provvedimenti fil-Liġi tax-Xandir, il-wiri ta’ logo ta’ sponsorships mhuwiex permess waqt programmi tat-tfal, dokumentarji u programmi reliġjużi.
Kontenut tal-Programm u l-Element Reklamatorju
L-Awtorità qed tinnota wkoll li uħud mill-preżentaturi qed jaqdu funzjoni ta’ preżentatur imma wkoll ta’ espert ta’ suġġett li huwa parti mill-programm. Per eżempju, insibu preżentatur li jaqdi funzjoni ta’ preżentatur u waqt l-istess programm jagħti parir ta’ espert, per eżempju fid-disinn tad-djar. B’dan il-mod mhux qed ikun hemm distinzjoni bejn rwoli separati u jagħti lok ukoll li matul il-programm il-kontenut tal-programm jitħallat mal-element kummerċjali li jista’ jkollu dak l-istess programm.
Qed tinnota wkoll li xi drabi qed ikun hemm xebħ bejn il-logo tal-programm u l-logo tal-kumpannija u b’dan il-mod qed ikompli ikun hemm enfasi li l-kontenut editorjali tal-programm, saħansitra anki l-logo jew l-opening jingle tal-programm, qed ikunu influwenzati kważi issa b’mod dirett minn wieħed jew aktar mill-isponsor/s tal-programm.
Infakkar ukoll li l-filmat/ritratti li jintużaw fil-parti informattiva ma jistgħux ikunu l-istess filmat/ritratti li jintużaw f’xi reklam fil-programm. Lanqas ma jistgħu jsiru referenzi għal siti elettroniċi jew siti tal-media soċjali ta’ xi kumpannija jew sponsor li jkunu dehru fil-programm, imma għandhom jsiru biss referenzi ta’ website jew siti ta’ media soċjali tal-programm.
Fl-iskeda li għaddiet l-Awtorità nnotat ukoll li uħud mill-preżentaturi jintroduċu l-waqfa għar-reklami billi jirreferu speċifikament għall-prodott li jkun se jidher fil-waqfa għar-reklami. Dan qed iwassal għal enfasi żejda għall-prodott irreklamat imma wkoll qed iwassal biex il-parti tal-programm titħallat mal-element kummerċjali. Din iċ-ċirkolari qed titlob li dan il-metodu ta’ preżentazzjoni ma jitħalliex isir iktar u l-istazzjonijiet għandhom jaraw li l-introduzzjoni għal waqfa tar-reklami tiġi ppreżentata b’mod inġenerali mingħajr referenzi għal xi prodott jew prodotti speċifiċi.
L-istazzjonijiet għandhom jagħrfu li l-indipendenza editorjali tal-programm għandha tibqa’ f’kull programm ta’ kull ġeneru u t-telespetattur ikun jista’ jagħmel distinzjoni bejn il-partijiet kummerċjali/reklamar/telebejgħ u l-kontenut informattiv tal-programm. L-Awtorità tfakkar li l-kontenut informattiv, anki fi programmi ta’ magazine meta jkun hemm espert qed jitkellem fuq suġġett partikolari, għandu jibqa’ purament informattiv kemm mil-lat ta’ viżwal kif ukoll mid-diskors li jkun qed jingħad.
Telebejgħ
L-Awtorità tagħraf li anki t-telebejgħ huwa neċessarju għal ħtiġijiet finanzjarji tal-istazzjonijiet u tfakkar illi anki t-telebejgħ għandu r-regoli tiegħu li jridu jiġu mħarsa. Din iċ-ċirkolari tfakkar li telebejgħ għandu l-karatteristiċi tiegħu u għal darb’oħra tfakkar li waqt it-telebejgħ jistgħu jidhru biss dawk il-prodotti li tkun qed issir l-offerta fuqhom u ma jistgħux jidhru prodotti oħra. Mill-moniteraġġ li jsir jidher li uħud mit-telebejgħ isir minn ħwienet u dan bi ksur tal-leġislazzjoni u tad-Direttivi li ħarġu matul is-snin minħabba li jidhru prodotti oħra li ma jkunux fl-offerta ta’ telebejgħ.
L-Awtorità qed tinnota wkoll li uħud mit-telebejgħ ikun parti mill-programm u għaldaqstant tfakkar lill-istazzjonijiet li bħalma jiġri f’kontenut reklamatorju, il-parti tat-telebejgħ għandha tkun separata mill-kontenut tal-programm. Il-liġi titlob li tintuża xenografija differenti għat-telebejgħ u għaldaqstant irid ikun hemm distinzjoni ċara bejn id-dehra tar-rokna tat-telebejgħ u tal-programm. Dan għandu ssir ukoll fil-preżentazzjoni, u għal fini ta’ kwalità l-preżentatur għandu jkunu kawt li jagħmel din id-distinzjoni bejn il-kontenut propju tal-programm u t-telebejgħ.
Barra minn hekk, infakkar li t-telebejgħ ma jistax jixxandar qabel u wara programmi tat-tfal.
L-Awtorità qed titlob lill-istazzjonijiet li jqisu din iċ-ċirkulari bħala notifikazzjoni u ta’ gwida ġenerali u unika li fuqha jridu jimxu. Mhux se tkun qed tinħareġ notifikazzjoni oħra mid-Dipartiment tal-Monitoring dwar provvediment tar-reklamar li huma inklużi u spjegati f’din iċ-ċirkulari. Din għandha tiġi mħarsa immedjatament mill-bidu tal-iskedi. Għalhekk, qed inħeġġeġ lill-istazzjonijiet biex jaraw li l-produtturi ikunu mgħarrfa.
Dr Joanna Spiteri
Kap Eżekuttiv
22 ta’ Settembru 2017
Ref 17/62